Historia i WOS ZSO Strzegom

FASZYZM I NAZIZM - PODOBIEŃSTAWA

Gdzie i przez kogo

Faszyzm stworzony przez Benito Mussoliniego był podstawą do opracowanej w "Mein Kampfie" ideologii Adolfa Hitlera - nazizmu. Obie powstały w tym samym celu: aby z krajów, w których ich twórcy byli u władzy (Włochy i III Rzesza) stworzyć państwo potężne, dominujące nad innymi. Mussolini zakładał odnowienie dawnego starożytnego Imperium Romanum, Hitler z kolei poprzez podbijanie kolejnych ziem nakładał obowiązkową germanizację i wyższość rasy aryjskiej nad wszystkimi innymi, w ten sposób czyniąc z Niemców "rasę panów".

Ku zerwaniu postanowień traktatu wersalskiego

Dla obu dowódców podstawowym problemem po dojściu do władzy (Mussolini uczynił to w 1922 roku "marszem na Rzym"; Hitler, dotychczasowy kanclerz niemiecki, po śmierci prezydenta Hindenburga połączył oba stanowisko i w jedno w 1934 roku) były niekorzystne zarówno dla Włoch, jak i dla Rzeszy postanowienia traktatu wersalskiego z 1919 roku, który ustanowił ład po pierwszej wojnie światowej. Mimo iż Włochy należały do państw zwycięskich dostały najmniej korzyści terytorialnych. Sytuacja Rzeszy, a właściwie wówczas Republiki Weimarskiej, wglądała jeszcze gorzej. Niemcy straciły kolonie, część ziem (na rzecz Polski czy Danii), zostały pozbawione broni, a najpotężniejszą i najliczniejszą armię z początków XX wieku zredukowano do 100 tysięcy. Oba państwa dążyły do odzyskania swojej dawnej pozycji w Europie i na świecie.

Państwa Mussoliniego i Hitlera

Zarówno Mussolini jak i Hitler wprowadzili do swoich państw ustrój totalitarny. Najważniejszą osobą w państwie był duce (we Włoszech) czy Führer (w Rzeszy). Obowiązywał kult wodza - Hitler nawet nakazał by w każdy domu wisiał jego portret. Obywatele musieli bezwzględnie służyć i ufać swojemu nigdy nieomylnemu przywódcy. W państwie totalitarnym istniała tylko jedna partia polityczna: Wielka Rada Faszystowska we Włoszech i NSDAP w Rzeszy. Monopartyjność gwarantowała spokój polityczny i zachowanie ustroju.

Społeczeństwo w dobie ideologii narodowych

Naród podporządkowany był partii i celom władzy. Nastąpiła szybko indoktrynacja społeczeństwa. Za poglądy sprzeczne z nazizmem bądź faszyzmem groziła nawet kara śmierci. Dzieci już od początku szkoliło się w duchu ideologii państwowej. Młodzież niemiecka skupiała się w Hitlerjugend, gdzie od najmłodszych lat uczono nienawiści do ludzi innych ras niż germańskiej, a przede wszystkim do Żydów. Awangardowa Młodzież Faszystowska we Włoszech szkoliła z kolei następców współpracowników Mussoliniego. Najbardziej na reformach społecznych Hitlera czy Mussoliniego ucierpieli obywatele, którym ograniczono wolności, nie przestrzegano ich praw, jak również praw człowieka. Na ich miejsce weszły nowe ustawy wg ideologii państwowej. A na tych, którzy sprzeciwiali się dowódcy czekały zorganizowane oddziały bojówek zwane w Rzeszy "brunatnymi koszulami", we Włoszech natomiast "czarnymi koszulami". Może i ludność tak łatwo by się nie poddała nowym władcom, którzy mimo iż byli jednymi z największych oratorów w historii świata, nie przekonaliby tak do siebie społeczeństwa tylko przez słowa.

Gospodarka państw po I wojnie światowej

Przede wszystkim należy wspomnieć, że po wojnie w obu państwach nastąpił kryzys gospodarczy. Niemcy musieli spłacać ogromne reparacje wojenne, Włochy były pogrążone w politycznym chaosie, przez co nie udało się władzom ustalić reform ratujących sytuację państwa. Dopiero Mussolini czy Hitler zobowiązali się do poprawy stopy życia. I co najważniejsze - faktycznie tego dokonali. Za ich panowania rozwijał się handel, przemysł i poprawiły się warunki materialne obywateli. To zdecydowanie odróżnia ich politykę od tej, prowadzonej przez Stalina w Związku Radzieckim. Mimo iż Stalin obiecywał lepsze życie, dobrobyt, to obietnic swoich nie dotrzymał, przez co zraził do siebie większość społeczności rosyjskiej. No, ale my tu teraz nie o ZSRR... A skoro już napomknęliśmy się na ten temat, to trzeba dodać, że Włochy i Niemcy skutecznie likwidowali wszelkie objawy komunizmu, uważając go za zło społeczne.

Koniec państw totalitarnych

Oba państwa w sumie miały podobny ustrój, gdyż jeden brał początek z drugiego. Oba też dążyły do podobnych celów i podobnymi środkami. Oba w końcu mają podobny koniec. Rzuciły się w wir wojny, która miała być początkiem ich panowania na całej kuli ziemskiej, a stała się przyczyną wielkiej klęski. Wielka armia hitlerowców okazała się bezsilna wobec potęgi radzieckiej, amerykańskiej czy angielskiej. Włosi, bez wsparcia Niemców, stały na straconej pozycji. Inwazja włoska w 1943 roku jest najlepszym tego przykładem. Wraz ze śmiercią dowódców (Mussoliniego rozstrzelano 28 kwietnia 1945 roku, a Hitler popełnił samobójstwo dwa dni później) skończyła się w tych krajach władza totalitarna. Niemcy zostały podzielone na konferencji poczdamskiej podzielone na cztery strefy wpływów, a później stanowiły dwa odrębne państwa. Włosi na podstawie przeprowadzonego referendum proklamowali republikę. W rządzie obok chadecji i socjalistów zasiedli także komuniści, zostali oni jednak szybko usunięci z niego na skutek nasilającej się ziemnej wojny. Jedynym państwem o ustroju totalitarnym był Związek Radziecki rozwiązany dopiero 1990 roku.